اسمبل سیستم کامپیوتر؛ سادهتر از اونه که فکر میکنی… اما با این اشتباهات نه!
تو دنیای سختافزار، خیلیها ترجیح میدن خودشون سیستمشون رو اسمبل کنن. دلیلش هم مشخصه: هم اقتصادیتره، هم لذتبخشه، هم میتونی دقیق همونی رو ببندی که دلت میخواد.
ولی این وسط یه نکته مهم وجود داره:
اسمبل کردن ممکنه ساده به نظر بیاد، اما یه اشتباه کوچیک ممکنه باعث سوختن یه قطعه گرونقیمت یا حتی کل سیستم بشه!
تو این بلاگ قراره خیلی واضح و بدون پیچوندن، ۱۰ اشتباه رایج و خطرناک موقع بستن کیس کامپیوتر رو باهات مرور کنیم.
اشتباهاتی که شاید ساده به نظر بیان، ولی واقعاً میتونن دردسر درست کنن.
فرقی نداره بار اولته سیستم میبندی یا بار دهم؛ این لیست بهت کمک میکنه حرفهایتر، دقیقتر و با خیال راحتتر اسمبل کنی.
1. نصب نکردن پایههای مادربرد (Standoffs)
وقتی میخوای مادربرد رو داخل کیس نصب کنی، باید بدونی که نباید مستقیماً مادربرد رو روی بدنه فلزی کیس پیچ کنی.
اینجاست که پایههای کوچیکی به نام Standoffs (پایه مادربرد) وارد ماجرا میشن.
چرا پایهها اینقدر مهمن؟
این پایههای فلزی یا پلاستیکی بین مادربرد و کف کیس قرار میگیرن و دو کار خیلی مهم انجام میدن:
- جلوگیری از اتصال کوتاه (اگر مادربرد مستقیم به بدنه فلزی بچسبه، ممکنه برقگرفتگی یا سوختگی ایجاد شه)
- تراز کردن سوراخهای پیچ مادربرد با بدنه کیس، برای نصب امن و دقیق
اگه Standoff نذاری چی میشه؟
- احتمال داره مادربرد اصلاً روشن نشه
- یا بدتر: در اثر تماس مستقیم با بدنه، اتصال کوتاه بشه و بسوزه
- حتی ممکنه بدون اینکه متوجه شی، صداهای عجیب یا ریاستارت شدن سیستم رو تجربه کنی
راهحل ساده:
قبل از نصب مادربرد:
- چک کن که پایههای مادربرد (Standoff) دقیقاً در مکان سوراخهای پیچ روی مادربرد قرار دارن
- اضافهها رو حذف کن، و کمبودنها رو اضافه کن
- بعد با پیچ مخصوص، مادربرد رو با آرامش ببند
این یه اشتباه خیلی سادهست، ولی خیلیا انجامش میدن. با یه دقیقه دقت، از یه فاجعه جلوگیری کن!
2. استفاده نکردن از خمیر حرارتی (Thermal Paste)
این یکی از رایجترین اشتباهاته که حتی بعضی حرفهایها هم گاهی فراموش میکنن، درحالیکه مستقیماً روی دمای پردازنده و سلامت سیستم تاثیر میذاره.
خمیر حرارتی، یا همون Thermal Paste، مادهایه که بین پردازنده (CPU) و کولر قرار میگیره و نقش خیلی مهمی توی انتقال گرما از CPU به سیستم خنککننده داره.
چرا استفاده از خمیر حرارتی ضروریه؟
سطح CPU و کولر بهظاهر صاف هستن، اما زیر میکروسکوپ پُر از ناهمواری و فضای خالیه. این فضاها باعث میشن گرما بهخوبی منتقل نشه و در نتیجه دمای CPU بالا بره.
خمیر حرارتی این فضاها رو پُر میکنه و کمک میکنه تا انتقال گرما کاملاً یکنواخت و مؤثر انجام بشه
اگه خمیر نزنی چی میشه؟
- CPU خیلی سریع داغ میکنه
- فن با صدای زیاد کار میکنه ولی خنکسازی درست انجام نمیشه
- احتمال خاموشی ناگهانی سیستم یا حتی آسیب دیدن CPU بالا میره
- توی طولانیمدت ممکنه باعث کاهش عمر پردازنده بشه
راهحل درست:
- حتماً قبل از نصب کولر، یه مقدار مناسب خمیر (نه زیاد، نه کم) روی مرکز CPU قرار بده
- اگه کولر از قبل خمیر داره (مثل بعضی مدلهای استوک)، نیازی به اضافه کردن نیست
- در صورت تعویض کولر یا CPU، خمیر قبلی رو با الکل ایزوپروپیل تمیز کن و خمیر جدید بزن
یه قطره خمیر ارزون ممکنه تفاوت بین یه سیستم خنک و یه CPU سوخته باشه!
3. انتخاب اشتباه پاور (Power Supply)
پاور یا منبع تغذیه، مثل قلب سیستم عمل میکنه؛ اگه ضعیف یا بیکیفیت باشه، نهتنها سیستم رو روشن نمیکنه، بلکه میتونه به قطعات اصلی آسیب جدی بزنه.
رایجترین اشتباهات در انتخاب پاور:
- خرید پاور با توان کمتر از نیاز واقعی سیستم (مثلاً 400 وات برای سیستمی با کارت گرافیک قدرتمند)
- استفاده از برندهای بینام و بیکیفیت فقط بهخاطر ارزون بودن
- بیتوجهی به استاندارد 80 Plus و راندمان مصرف برق
- نادیده گرفتن تعداد و نوع کانکتورهای لازم برای مادربرد، GPU و ذخیرهسازها
عواقب انتخاب اشتباه پاور:
- خاموشی ناگهانی سیستم در حین کار یا بازی
- سوختن کارت گرافیک یا مادربرد بهخاطر نوسان ولتاژ
- داغ شدن بیشازحد پاور یا ایجاد نویز و صدا
- در درازمدت کاهش عمر قطعات اصلی سیستم
راهحل حرفهای:
- همیشه توان مورد نیاز کل سیستم رو با ابزارهای آنلاین یا سایتهای معتبری مثل PCPartPicker بررسی کن
- از برندهای معتبر مثل Corsair، Cooler Master، Seasonic، DeepCool و… استفاده کن
- پاور با گواهی 80 Plus Bronze یا بهتر انتخاب کن
- یه مقدار وات بیشتر از نیاز واقعی بگیر (مثلاً اگه سیستم 400 وات میخواد، پاور 500 یا 550 وات بگیر)
صرفهجویی توی پاور یعنی ریسک خراب شدن کل سیستم. همیشه بهش به چشم سرمایهگذاری نگاه کن، نه هزینه اضافه.
4. جا ننداختن کابلهای تغذیه CPU یا گرافیک
این اشتباه بیشتر از اون چیزی که فکر میکنی رایجه! خیلیها همه کابلها رو وصل میکنن، ولی یه کابل کوچیک بالای مادربرد (برای CPU) یا کانکتور مخصوص کارت گرافیک رو یادشون میره
وقتی سیستم اسمبل نمیشه یا تصویر نمیاد، خیلیا سریع میرن سراغ رم و کارت گرافیک. ولی یه اشتباه خیلی رایجتر وجود داره:
وصل نکردن کابل تغذیه CPU یا کارت گرافیک!
کابل تغذیه CPU چیه؟
معمولاً یه کابل 4 یا 8 پینی هست که باید بالای مادربرد (کنار فن CPU) وصل بشه. اگه این کابل جا نیفته، سیستم حتی بوت هم نمیشه، حتی اگر بقیه کابلها درست باشن.
کابل گرافیک چطور؟
کارتهای گرافیک میانرده و بالا، معمولاً نیاز به یک یا چند کابل 6 یا 8 پین تغذیه PCIe دارن.
اگه اینو فراموش کنی:
- کارت تصویر نمیده
- یا فنش میچرخه ولی هیچ خروجی نداری
- حتی ممکنه بهش آسیب وارد بشه
راهحل سریع:
- قبل از بستن کامل کیس، مطمئن شو کابل تغذیه CPU بالای مادربرد جا رفته
- اگه کارت گرافیکت به برق اضافه نیاز داره، حتماً کابل PCIe پاور رو با دقت و فشار کافی جا بزن
- دقت کن که کابلها از کانکتور مناسب میان؛ اشتباهی از SATA به PCIe نزن
فقط با یه کابل کوچیک میتونه کل سیستم بالا نیاد. پس همیشه چک لیستت رو دو بار مرور کن!
سایت BuildComputers.net در راهنمای جامع خودش، بهخوبی توضیح میده که هر کابل پاور مخصوص بخش خاصی از سیستمه؛ مثل کابل 4+4 پین برای تغذیه CPU و کابل 6+2 پین PCIe مخصوص کارت گرافیک tomshardware.com+15buildcomputers.net+15forums.tomshardware.com+15.